Juan Ignacio Pérez Iglesias sailburu eta Ikerbasqueko presidentea buru, Euskal Autonomia Erkidegoan ikerketan diharduten hiru emakumeren aintzatespenak banatu zaizkie gaur goizean Carmen González Murua, Amaia Cipitria Sagardia eta Amaia Arranz Otaeguiriri. Ekitaldian, Fernando Cossio Ikerbasqueko zuzendari zientifikoarekin batera, Zientzia eta Berrikuntzaren Euskal Sistemaren arduradunek parte hartu dute.
Aintzatespen honen helburua da Euskadiko emakume ikertzaileak eta haien lana ikusaraztea, emakume ikertzaileen belaunaldi berrientzat eredu eta inspirazio izan daitezen. Hori dela eta, edizio honetan, aintzatetsitako hiru emakumez gain, aipamen berezia egin zaie Euskal Herrian zientziari ekarpen berezia egin dioten bost ikertzaile gazteri: Ana Beloqui Elizazu (Polymat - UPV/EHU), Amaia Arranz Mendiguren (Achucarro), Jone Mitxelena Sánchez (UPV/EHU), Marina Kalashnikova (BCBL) e Itziar Oyarzabal Epelde (BCMaterials).
Emakume ikertzaileen aitorpenen inguruan erabakitzeko ardura duen ebaluazio-batzordeak aho batez erabaki du zein emakume ikertzailek jasoko duten aitorpen hau 2024an, ematen den hiru mailetako bakoitzean. Honako hauek dira 2024an aintzatetsitako emakume ikertzaileak:
- Advanced, ikerketa-karrera oso bati aitorpena:
- Carmen González Murua, UPV/EHUko Landare Fisiologiako katedraduna.
- Bere ibilbide zientifikoa landareen nitrogenoaren metabolismoaren ikerketan eta estres hidrikoaren eta gazitasunaren erantzunetan hasi zen. Azken urteotan hauek izan ditu aztergai: Nitrogeno erreaktiboak lurzoru-/instalazio-/atmosfera-sisteman dituen prozesuetan inplikatutako oinarri molekularra du ardatz bere ikerketak. Nekazaritzatik datozen berotegi-efektuko gas-isurien analisia eta amonioarekiko tolerantziaren oinarri molekularrak eredu- eta labore-landareetan.
- Batzordeak bere ibilbide zientifiko bikaina, lidergo-gaitasuna eta Euskadiko zientziarekiko konpromisoa nabarmendu ditu.
- Consolidator, bere ikerketa-arloan lider den emakume ikertzaile bati aitortza:
- Amaia Cipitria Sagardia, Ikerbasque Research Professor Biogipuzkoan.
- Biogipuzkoako taldeburua Bioingeniaritza Birsorkuntzan eta Minbizian.
- Batzordeak bere ikerketa-arloan duen lidergo zientifikoa nabarmendu du, baita bere ikerketa-arloaren diziplinartekotasuna ere, lortu berri duen ERC Consolidator aintzatespenak indartua: 2.350.000 eurorekin finantzatuko da, eta DORMATRIX proiektua garatzeko erabiliko da. Proiektu horren helburu nagusia da bularreko minbiziaren latentzia fenomeno emergente kolektibo gisa modelatzea, biomaterialak eta mikrofluidiko-sistemak erabiliz.
- Starting, emakume ikertzaile gazte baten ekarpen nabarmenari aitortza:
- Amaia Arranz Otaegui, Ikerbasque Research Associate UPV/EHUn.
- Historiaurrean landare-dieta, basa-landareen erabilera eta ondorengo etxekotze-prozesua aztertzen ditu.
- Batzordeak bere ikerketa-arloan egin dituen ekarpen bereziak nabarmendu ditu, besteak beste munduko ogi zatirik zaharrena aurkitu izana, eta ikertzaile gazte gisa erdietsi berri dituen lorpenak, oso gai berritzaile batean. ERC Starting Grant bat lortu du, ehiztarien/biltzaileen populazioak laborantzan aritzera eta landare-baliabideen ustiapena areagotzera bultzatu zituzten faktoreak argitzea helburu duena. 1,5 milioi euroko zenbatekoa esleitu zaio.
Ikerbasquek ekoizpen zientifikoaren datuen azterketa bibliometrikoa egin du, eta Euskadiko emakume ikertzaileen azken ekarpen nabarmenak adierazi ditu. Bestalde, Ikerbasqueko Patronatuko Batzorde Delegatuko kideek 20 emakume ikertzaileren azken hautaketa erabaki dute, lehen azaldutako hiru mailetan. Horrela, kategoria bakoitzeko emakume ikertzaileen maila zientifiko handia nabarmendu dute, edizio bakoitzean gora egiten duen bikaintasun-mailarekin. Horrek, Euskadin emakume ikertzaileek egindako zientziaren potentzial handia islatzen du.
Urteroko aintzatespenak
Ekimen hau Ikerbasqueren Plan Estrategikoan sartzen da. Plan horren 12 erronketako bat Ikerbasqueko ikertzaileen komunitatean sartzen diren pertsonen genero-berdintasunean aurrera egitea da. Ildo horretan, Ikerbasqueko Patronatuak Berdintasun Plan bat onartu zuen. Plan horren barruan, emakume ikertzaileei urtero aintzatespen batzuk emateko ekintza bat dago emakume ikertzaileen belaunaldi berrientzat eredu eta inspirazio izan daitezen.
.png)
